Hóa chất nào nguy hiểm nhất thế giới? (2024)

Người ta có thể dễ dàng kể tên một số chất độc mạnh. Độc tố Botulinum, một loại chất độc do vi khuẩn Clostridium botulinum tạo ra, là chất tự nhiên độc hại nhất hành tinh, chặn các tín hiệu thần kinh truyền đến cơ bắp và khiến nạn nhân tử vong do tê liệt. Chất độc thần kinh VX, do quân đội Anh phát triển như một loại vũ khí hóa học, cũng làm nạn nhân ngạt thở bằng cách khiến các cơ hô hấp tê liệt. Clo triflorua, loại khí không màu có tính ăn mòn cực mạnh, phản ứng mạnh đến mức tự phát nổ khi tiếp xúc với các vật liệu trông vô hại như nước, cát, thậm chí tro của các chất đã cháy. Vậy hóa chất nào nguy hiểm nhất?

Vấn đề nằm ở sự kết hợp giữa tác động và sự tiếp xúc. Các chất độc thần kinh thường được coi là vũ khí hóa học độc hại nhất do chỉ cần liều lượng rất nhỏ và tác động cực nhanh đến cơ thể người. Ví dụ, chỉ 10 milligram VX cũng đủ để gây tử vong trong vòng vài phút.

Tuy nhiên, chỉ có một người tử vong do VX trong thập kỷ qua. Trong khi đó, hơn 100.000 người vô tình trúng độc tại Mỹ mỗi năm do các hóa chất gia dụng thông thường như thuốc tẩy và thuốc khử trùng, dù các chất này tác dụng chậm hơn và ít độc hơn nhiều so với VX. Một số hóa chất thông thường thậm chí có thể gây tử vong khi kết hợp lại. Ví dụ, kết hợp chất thông cống và thuốc tẩy sẽ giải phóng khí clo độc hại.

Các chuyên gia xác định mức độ nguy hiểm bằng cách đánh giá hai yếu tố: mối nguy hại và nguy cơ. "Mối nguy hại là thứ có khả năng gây hại. Nguy cơ là khả năng mối nguy hại đó phát sinh và mức độ nghiêm trọng của nó", Richard Webb, chuyên gia về sức khỏe, an toàn, môi trường và phúc lợi tại Trường Hóa học thuộc Đại học Cardiff, cho biết. Như vậy, mối nguy hại là đặc tính cố định của một công cụ hoặc hóa chất, trong khi nguy cơ thay đổi tùy thuộc vào cách sử dụng thứ đó.

"Ngay cả một loại hóa chất cực kỳ nguy hại cũng không gây ra bất cứ nguy cơ nào nếu không có sự tiếp xúc", một phát ngôn viên của Cơ quan Hóa chất châu Âu tại Phần Lan cho biết. Do đó, độc tố Botulinum, VX và clo triflorua cực kỳ nguy hại nhưng nguy cơ với người bình thường vô cùng thấp.

"Một số hóa chất nguy hại cũng cần thiết cho sức khỏe ở liều lượng nhỏ, trong khi ở liều lượng cao hơn, chúng có thể gây chết người", phát ngôn viên nói thêm. Ví dụ, một lượng nhỏ muối ăn trong chế độ ăn uống rất quan trọng để duy trì sự cân bằng ion trong cơ thể, nhưng quá nhiều muối có thể gây ra các vấn đề sức khỏe lớn như huyết áp cao và suy tim. Một lượng muối lớn cũng hoạt động như chất diệt cỏ bằng cách thay đổi sự cân bằng ion đến mức khiến cỏ chết.

Dù clo là chất khử trùng phổ biến trong hồ bơi ngày nay, loại khí cô đặc này từng được sử dụng như một vũ khí hóa học trong Thế Chiến I, gây bỏng hóa học và kích ứng đường hô hấp. Điểm khác biệt chính là hồ bơi chỉ chứa một lượng nhỏ clo và lượng nhỏ này được hòa tan vào nước. "Clo nguy hiểm vì nó là một loại khí", Webb nói.

Trên lý thuyết, natri xyanua tệ hơn nhiều. "Natri xyanua nổi tiếng là độc hại. Chất này liên kết với huyết sắc tố, ngăn không cho nó vận chuyển oxy nên bạn sẽ không thể hô hấp", Webb giải thích. Tuy nhiên, là chất rắn, natri xyanua lại dễ xử lý hơn, đồng nghĩa các nhà khoa học sử dụng hợp chất độc hại này có thể dễ dàng tránh được những tác động xấu khi tiếp xúc.

Như vậy, sự an toàn thường nằm trong tầm kiểm soát của chính con người. Bất cứ hóa chất nào cũng có thể trở nên nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách.